Βιβλία με θέα…
Συζητώντας με την ποιήτρια Βαρβάρα Χριστιά με αφορμή την ποιητική της συλλογή <<Ασυμφωνία Τύπου Ξι>>
Μετά την όμορφη βραδιά που μοιραστήκαμε στην Ιόνιο Βιβλιοθήκη και επειδή κάποιοι φίλοι δεν είχαν την δυνατότητα να παρευρεθούν, σας παραθέτουμε τις ακόλουθες ερωτήσεις για το μπλογκ μας, για μια καλύτερη γνωριμία με το αναγνωστικό κοινό μας.
1). Πείτε μας δυο λόγια για την πρώτη σας ποιητική συλλογή.
Η πρώτη μου ποιητική συλλογή «Ασυμφωνία Τύπου Ξι» από τις εκδόσεις ΠΙΚΡΑΜΕΝΟΣ, αποτελείται από 80 ποιήματα, γραμμένα σχεδόν όλα την τελευταία πενταετία.
Το ομώνυμο ποίημα από το οποίο πήρε και η συλλογή το όνομά της, είναι γραμμένο στην Κεφαλλονιά και εμπνευσμένο από τα ιδιαίτερα γεωλογικά της φαινόμενα και την παραλία της «Ξι».
Στα ποιήματα αυτά ξεδιπλώνονται συναισθήματα, σκέψεις, απόψεις και προβληματισμοί μου, που αφορούν στη ζωή, στην αγάπη, στον έρωτα, στα προβλήματα της εποχής μας (τη μετανάστευση, την αποξένωση), τα ιδανικά και τις αξίες της ανθρώπινης ύπαρξης.
Αποτυπώνεται μια γενικότερη θεώρηση της ίδιας της ζωής μέσα από τα δικά μου μάτια και τα δικά μου αισθητήρια.
2)Υπάρχει κάποιο ποίημα σας ή κάποιοι στίχοι με ιδιαίτερη σημασία για εσάς;
Κάθε ποίημα της συλλογής είναι ένα «κομμάτι» μου, ένα ερέθισμα που έλαβα και με ώθησε στην αποτύπωσή του στο χαρτί. Θα μπορούσα όμως να πω, πως το ποίημα «Δειλά βράδια» κατέχει ξεχωριστή θέση στην ψυχή μου, με δεδομένο πως η αναποφασιστικότητα και η δειλία, κάποια στιγμή με βασάνισαν και με κατέβαλαν κι εμένα, όπως πιθανόν και στους περισσότερους ανθρώπους συμβαίνει και στέκεται τροχοπέδη στην ίδια, εντέλει, τη ζωή.
Το μήνυμα είναι να προχωράμε και να αφήνουμε στο παρελθόν ό,τι μας πόνεσε και μας ταλαιπώρησε. Έστω κι αν πρέπει να γίνουμε «φονιάδες» αυτού που μας πληγώνει, βγάζοντάς το με κάθε τρόπο από τη ζωή μας ή και «αυτόχειρες», σκοτώνοντας όταν χρειασθεί το χειριστικό συναίσθημα που μας ταλαιπωρεί.
Μόνο την πείρα που μας άφησε, επιβάλλεται να κουβαλάμε πάντα μαζί μας. «Όλα τα βράδια εκείνα που προσπαθήσαμε να πεθάνουμε η να σκοτώσουμε με το δάχτυλο περασμένο στη σκανδάλη του νου -μα μας πήρε ο ύπνος και τ΄ αναβάλαμε- εκείνα είναι που πάντα θα μας στοιχειώνουν. γιατί αποδειχθήκαμε,δειλοί για αυτόχειρες δειλοί και για φονιάδες.»
3). Μέσα απ' τα ποιήματα σας γίνεται αναφορά σε δυνατά συναισθήματα όπως η αγάπη, ο φόβος, η ελπίδα κ.α. Πόσο σας επηρέασαν για να πάρουν την μορφή στίχου;
Τα τρία αυτά συναισθήματα που αναφέρατε, είναι συναισθήματα που νιώθει κάθε άνθρωπος στην καθημερινότητά του και στον στίβο της ζωής. Και είναι συναισθήματα και τα τρία, εξίσου δυνατά, δεν θα γινόταν να μην με ωθήσουν στην ανάγκη να τα «κρύψω», ή και να τα «φανερώσω» σε κάποιο στίχο. Είναι το καλύτερο εφαλτήριο για κάθε μορφή τέχνης.
4). Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο αυτό τον καιρό;
Αλήθεια είναι πως ο ποιητής είναι κάτι σαν τα εφημερεύοντα νοσοκομεία, είναι πάντα εκεί έτοιμος σε κάθε ερέθισμα, σε κάθε «επείγον περιστατικό» της καθημερινότητας, άγρυπνος. Οι εποχές που ζούμε έχουν πολλά ερεθίσματα, κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά και οι πένες πρέπει είναι σε εγρήγορση. Σε κάθε δύσκολη περίοδο, έχει παρατηρηθεί πως η τέχνη, σε όποια μορφή της, ποίηση, μουσική, ζωγραφική κλπ .παράγει τα πιο δυνατά της έργα. Είναι λοιπόν μια εποχή εύφορη για δημιουργία και για μένα. Ίσως είναι λίγο νωρίς ακόμα να μιλήσω για δεύτερο βιβλίο, θέλω πρώτα να επικοινωνήσω όσο περισσότερο γίνεται την «Ασυμφωνία» μου, αλλά δεν μπορώ να σας κρύψω πως υπάρχει όλο το υλικό γι΄ αυτό. Ίσως μέσα στο 2020, να προχωρήσω στην έκδοσή του.
5). Ποίηση ίσον εσωτερική ανάγκη έκφρασης;
«Η Ποίηση αρχίζει πάντα όταν κάποιος που πρόκειται να γίνει ποιητής, διαβάζει ένα ποίημα» είπε ο μεγάλος Άγγλος ποιητής Τζον Μίλτον. Όταν λοιπόν ανακαλύψεις πως το ποτάμι της ψυχής σου βρίσκει δρόμο προς τη θάλασσα, μέσα από τον γραπτό λόγο, καταπιάνεσαι με την ποίηση. Γιατί τελικά η ποίηση είναι η συγκίνηση που νιώθει ο ποιητής μετά από κάποιο ερέθισμα και την αποτυπώνει στο χαρτί. Αυτή είναι η λεγόμενη έμπνευση και καμιά άλλη. Κι αυτή η συγκίνηση γεννιέται από πολύ απλά φυσικά και καθημερινά γεγονότα. Υπό αυτήν την έννοια, ναι, είναι εσωτερική ανάγκη έκφρασης.
6). Τι σημαίνει για σας ένα βιβλίο στη εποχή που η χρήση της τεχνολογίας είναι τόσο έντονη;
Η τεχνολογία καλπάζει ως γνωστόν και πολλές πτυχές της ζωής μας επηρεάζονται από αυτόν τον καλπασμό, άλλοτε προς το καλύτερο, άλλοτε προς το χειρότερο. Δεν είμαι ο άνθρωπος που με τρομάζει η τεχνολογία, τουναντίον θεωρώ πως σε πολλά μας έχει «λύσει τα χέρια» και έχει κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη.
Βέβαια το ηλεκτρονικό βιβλίο δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να σου δώσει την απόλαυση του πραγματικού βιβλίου που έχουμε όλοι μάθει να το ζούμε με όλες μας τις αισθήσεις. Από τη μυρωδιά του χαρτιού, μέχρι την υπογράμμιση στο σημείο που μας κέντρισε το ενδιαφέρον, το τσάκισμα του φύλλου για να βρούμε που σταματήσαμε το διάβασμα, η θέση του στη βιβλιοθήκη και η μνήμη της στιγμής που κάποιος ίσως μας το μας το χάρισε, ή και η αφιέρωση που μπορεί να έχει και τόσα να μας λέει. Είναι λοιπόν πολλά που μας δένουν με ένα βιβλίο. Γι΄ αυτό άλλωστε και όλοι κρατάμε ενθύμια βιβλία, ακόμη και τα αναγνωστικά μας της α΄ τάξης του δημοτικού σχολείου, κάποιοι
7)Τι σχέση πιστεύετε ότι έχει ο κόσμος με την ποίηση;
«Τα παιδιά τα εκπαιδεύουν οι δάσκαλοι και τους ενηλίκους οι ποιητές», είπε ο Αριστοφάνης. Βέβαια οι περισσότεροι θεωρούν πως η ποίηση είναι κάτι δύσκολο να εννοηθεί και να προσεγγιστεί. Κι αυτό γιατί παγιδεύονται στο περίφημο ερώτημα, «τι θέλει να πει ο ποιητής;» Στην πραγματικότητα δεν έχει σημασία το τι θέλει να πει ο ποιητής, αλλά τι μήνυμα εισπράττει ο καθένας μας από τα λόγια του ποιητή. Για τον καθένα μας η ερμηνεία ενός ποιήματος είναι διαφορετική και πρέπει να είναι διαφορετική, ανάλογα και με τις προσλαμβάνουσες μας και αυτή είναι και η μεγάλη δύναμη της ποίησης. Στη χώρα μας, τη χώρα των μεγάλων ποιητών, και των μεγάλων μουσικοσυνθετών (που έβαλαν την ποίηση στα λαϊκά σπίτια, στις αλάνες, στις γειτονιές), νομίζω πως όλοι αγαπάμε την ποίηση και έχουμε στίχους των μεγάλων ποιητών μας στα χείλη μας κάθε στιγμή.
8). Γράφετε :<<Είμαστε νυχτοφύλακες της πολικής πολιτικής μας νύχτας>> επισημαίνοντας την ευθύνη που έχει ο καθένας μας για όσα ζούμε. Μπορεί η ποίηση και κατ' επέκταση η τέχνη να αφυπνίσει και να ωθήσει τον άνθρωπο να αλλάξει το σκηνικό του κόσμου που τον πνίγει ή είναι πολύ ρομαντική μια τέτοια σκέψη;
Όχι, καθόλου ρομαντική δεν είναι μια τέτοια σκέψη. Αυτός είναι και ένας από τους ρόλους της ποίησης και της τέχνης γενικότερα, να αφυπνίζει. Να αφυπνίζει και να προβληματίζει τον αναγνώστη, να τον κινητοποιεί. Να του δίνει τροφή για σκέψη και ενίοτε και για αυτοκριτική. Σε καμία περίπτωση βέβαια να τον καθοδηγεί.
Τότε μιλάμε για στρατευμένη τέχνη, στην οποία και είμαι κάθετα αντίθετη.
9). Στο ποίημα σας «Το κλειδί» γράφετε για την Ελλάδα: «Τούτη την χώρα κ αν πολλοί γονατιστή την θέλουν, σε φυλακή κι αν την κρατούν κι αν τη διπλοκλειδώνουν, θα έχει στην αρμάθα της κλειδί να ξεκλειδώνει» πιστεύετε πως η χώρα μας θα βρει το δρόμο προς την ανάκαμψη;
Αλήθεια είναι πως είμαι πολύ προβληματισμένη με την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια και όπως θα διαπιστώσατε με απασχολεί πολύ και στο βιβλίο μου. Θέλω όμως να πιστεύω και το πιστεύω, πως όλα νικιούνται με την αγάπη, την σύμπνοια, τη σύνεση και τη δουλειά και οι Έλληνες έχουμε αποδείξει πως όταν χρειασθεί, βρίσκουμε το κλειδί να ξεκλειδώνουμε και τα πιο δύσκολα λουκέτα.
10). Κλείνοντας θα χρησιμοποιήσω δύο γραμμές από το ποίημα σας "κατακλείδα" . «Η ζωή θα βρίσκει πάντα ατραπούς και μυστικά περάσματα», τι σημασία έχουν αυτοί οι στίχοι για εσάς;
Αυτό για μένα είναι το νόημα της ίδιας της ζωής. Στο πέρασμά μας από αυτόν κόσμο, πάντα θα έρχονται και θα φεύγουν συναισθήματα, θα έρχονται και θα φεύγουν άνθρωποι, δυσκολίες, χαρές, λύπες, χωρισμοί, ανταμώματα. Όμως η ζωή προχωρά και πρέπει να προχωρά, και πάντα μέσα σε κάθε σκοτάδι, αν ψάξουμε γύρω μας, από κάποια μικρή χαραμάδα σίγουρα θα δούμε το πρώτο φως του νέου ήλιου που ανατέλλει.
Ας μην ξεχνάμε, πως η ζωή, δεν περιορίζεται στη δική μας ζωή.
Είναι ατελεύτητη κι αυτή είναι η αξεπέραστη ομορφιά της.
Η Ιόνιος βιβλιοθήκη ευχαριστεί την Κ. Χριστιά και εύχεται αυτή η όμορφη συζήτηση να είναι για όλους μας μια ευκαιρία για σκεψή και έμπνευση για αλαγή όπως λέει κ ο μεγάλος ποιητής Οδυσσέας Ελύτης:
Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.
